Numizmatyczne abecadło

Pojęcia numizmatyczne od A do Z

Archiwum kategorii 'Numizmatyka'

Na co zwrócić uwagę, wybierając monetę na prezent?

29 grudnia 2018. Kategoria: Monety kolekcjonerskie, Numizmatyka, Srebrne monety, Złote monety. Brak komentarzy.

Szukasz wyjątkowego prezentu na gwiazdkę, urodziny czy inną ważną okazję? Dobrym pomysłem będzie inwestycja w monetę lub inny numizmat. To unikatowy prezent, który spodoba się zarówno miłośnikom oryginalnego designu, jak też historii. Jeśli jednak zależy Ci na tym, aby prezent był udany, zwróć uwagę na to, co i gdzie kupujesz. Oto kilka wskazówek, które pomogą Ci podjąć właściwą decyzję.

(więcej…)

Niebanalne prezenty na gwiazdkę, z których ucieszy się każdy fan numizmatyki

28 grudnia 2018. Kategoria: Monety kolekcjonerskie, Numizmatyka. Brak komentarzy.

Masz w gronie bliskich osobę, której pasją jest numizmatyka? Jeśli tak, już wiesz, co sprawić jej pod choinkę. Najlepiej sprawdzą się oryginalne monety lub medale – będą idealnym uzupełnieniem każdej kolekcji. Zastanawiasz się, co wybrać? Oto kilka inspiracji, z których możesz skorzystać.

(więcej…)

Medal z fotografią sprzed 100 lat – ewenement na skalę światową

18 listopada 2018. Kategoria: Numizmatyka, Srebrne medale. Brak komentarzy.

Polska numizmatyka bardzo często koncentruje się motywach historycznych i niepodległościowych. Złote monety, srebrne monety, złote monety kolekcjonerskie – na tych numizmatach możemy spotkać motywy narodowe i wizerunki najznamienitszych postaci w dziejach kraju. Stulecie odzyskania przez nasz kraj niepodległości to wspaniała okazja do kolejnych interesujących emisji. Z pewnością jedną z najciekawszych wśród nich stanowią srebrne medale z wizerunkiem Ignacego Jana Paderewskiego – jednego z ojców polskiej niepodległości. Numizmaty są jednak wyjątkowe także ze względu na wspaniały projekt i wykonanie wykorzystujące aż trzy nowoczesne technologie mennicze, a także historię pewnego zdjęcia.

(więcej…)

Jakie znaczenie mają certyfikaty dołączane do monet i medali?

17 listopada 2018. Kategoria: Numizmatyka. Brak komentarzy.

Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z numizmatyką pamiętaj, aby sprawdzać autentyczności monet i medali jakie dołączasz do swoich zbiorów. Jednak nie wszystkie firmy i instytucje sprzedające numizmaty oferują potwierdzenie ich oryginalności!, Na co więc warto zwrócić uwagę?

(więcej…)

Czym są destrukty i czy warto je zbierać?

8 listopada 2018. Kategoria: Monety kolekcjonerskie, Numizmatyka. Brak komentarzy.

Polska numizmatyka zdobywa coraz większą popularność – nieustannie zwiększa się więc grono pasjonatów. To nie jest jedynie kolekcjonowanie monet i odprężające hobby, ale również poszerzanie swoich horyzontów poprzez badanie, opisywanie i klasyfikowanie tych małych dzieł. Numizmatycy przejawiają coraz większe zainteresowanie destruktami. To monety kolekcjonerskie, które zdecydowanie mają swój urok.

(więcej…)

Rodzaje destruktów – trzy typy błędów bicia monet

7 listopada 2018. Kategoria: Monety kolekcjonerskie, Numizmatyka. Brak komentarzy.

Jedni kolekcjonerzy zbierają monety kolekcjonerskie z danego kraju, o wybranym nominale, inni z wybranego okresu historycznego. Jednych pasjonują złote monety, srebrne monety, inni wolą zbierać złote medale czy srebrne medale. Coraz więcej numizmatyków interesuje się również destruktami, czyli monetami, które posiadają usterki powstałe podczas bicia. Polska numizmatyka wyróżnia 3 podstawowe rodzaje i podrodzaje destruktów.

Destrukty stempla

  • Uszkodzony stempel

Monety mogą zostać wybite za pomocą uszkodzonego stempla. Powstają wówczas odpryski lub pęknięcia. Dzieje się tak na skutek dużych obciążeń dynamicznych stempla. Destrukty charakteryzują się ostrokrawędziowymi wypukłościami na powierzchni lub cieńszymi lub grubszymi liniami w miejscu pęknięcia stempla. Stopniowe zużywanie się stempli powoduje również zanikanie szczegółów rysunku oraz nieostrość.

  • Zagniecenie stempla

Na skutek trwałego odkształcenia stempla destrukt może posiadać nieregularnie poszerzone napisy. Mimo zasad zachowania czystości urządzeń w mennicach dochodzi czasami do wystąpienia zanieczyszczeń stałych pomiędzy stemplem a krążkiem. Gdy powierzchnia stempla odkształca się w głąb na bitych monetach powstają wypukłości. Wówczas litery mogą być nieregularnie poszerzone, a krawędzie rysunku uszkodzone.

  • Zdwojony rysunek

Z powodu przesunięcia patrycy na etapie przygotowywania stempla może dojść do powstania zdwojonego rysunku (efekt cienia). Jest to jedna z najrzadziej występujących usterek ze względu na wnikliwą kontrolę stempli.

  • Zbyt mały nacisk prasy

Z powodu zbyt małego nacisku prasy podczas przygotowywania stempla dochodzi do zanikania mniej wypukłych elementów rysunku.

Destrukty krążka menniczego

  • Źle przygotowany krążek

Zastosowanie nieodpowiednio przygotowanego krążka może spowodować złe przeniesienie rysunku na monetę. Zdarzają się również duże wgłębienia krążka. Może także dojść do rozwarstwienia blachy lub wycięcia krążka z końcówki blachy.

  • Krążek przeznaczony dla innej monety

Monety mogą zostać przypadkowo wybite na innych monetach. Destrukt posiada inną średnicę, wykonany jest z innego metalu, a także posiada rant niezgody z pierwotnie przyjętym projektem.

  • Ubytek materiałowy

Może dojść do sytuacji, kiedy moneta zostanie wybita na krążku, który dwukrotnie trafił pod wykrojnik.

  • Obce ciało

Usterka powstaje na skutek wprasowania ciała obcego na powierzchnię krążka.

Destrukty procesu bicia

  • Hybrydy

Obecnie zdarzają się niezwykle rzadko. Powstają przez zastosowanie stempli rewersu i awersu różnych monet podczas procesu bicia.

  • Przesunięcie krążka

W tym przypadki średnica monety jest nieco większa i traci pożądany kształt. Dzieje się tak na skutek bicia monety bez pierścienia utrzymującego krążek w maszynie menniczej.

  • Obrót stempla

Standardowo w Polsce monety są bite tak, by góra rysunku awersu stykała się z górą rysunku rewersu. Jeżeli destrukt ma awers obrócony względem rewersu, powstają tzw. odwrotki.

  • Sklejenie krążków

W wyniku bicia jednej monety na dwóch sklejonych krążkach menniczych powstają monety jednostronne.

  • Zanieczyszczenie stempla

Z powodu płynnych zanieczyszczeń na stemplu mogą powstawać destrukty z rozmytym rysunkiem.

  • Przylgnięcie monety do stempla

W wyniku przylgnięcia monety do stempla powstaje destrukt z dwoma rewersami lub awersami.

  • Podwójne bicie

Gdy ruchoma część prasy uderza powtórnie krążek dochodzi do zdublowania rysunku.

  • Zbyt mały nacisk prasy

Przy zbyt małym nacisku prasy monety mają niedobite wyższe partie rysunku oraz dobrze widoczne szczegóły wklęsłych części rysunku oraz tła.

Monety nieme – co tak właściwie o nich wiemy?

6 listopada 2018. Kategoria: Monety kolekcjonerskie, Numizmatyka. Brak komentarzy.

Nie jest prawdą, że dla historyków i kolekcjonerów ważną rolę odgrywają jedynie słynne złote monety i srebrne monety, podobnie jak złote medale i srebrne medale. Numizmaty o dużej wartości kolekcjonerskiej często bywają niepozorne, bo niekoniecznie wykonane z cennych kruszców przy pomocy starannych technik menniczych. W znacznej części dobrym tego przykładem są monety nieme. Co kryje się za tą dość tajemniczą nazwą? Jak wiele obecnie wiemy na temat monet niemych?

Czym są monety nieme

Monety można kategoryzować i nazywać na wiele sposobów. Należy do nich między innymi podział na epoki historyczne, miejsce pochodzenia, kruszec z jakiego zostały wykonane, czy też zastosowane techniki menniczne oraz szereg innych cech. W ten sposób jako jedna z numizmatycznych kategorii wyłaniają się nam monety nieme. Do czego donosi się ten termin? Są to monety, na których nie widnieją żadne napisy ani inne znaki, które ułatwiałyby ich łatwą identyfikację. Czy oznacza to w takim razie, że monety nieme, które znamy współcześnie to obszar słabo zbadany? Niekoniecznie.

Podobnie jak numizmatyka jest nauką pomocnicza historii, zdarza się, że historia może zaoferować swoje wsparcie numizmatyce. Dzięki pracy historyków monety nieme, które obecnie znamy są dobrze zbadane i jesteśmy w stanie zidentyfikować ich pochodzenie. Znamy więc egzemplarze pochodzące z różnych epok, w tym, że starożytności, jak również ze średniowiecza. Warto przedstawić przykłady takich monet pochodzące z ziem polskich, gdzie monety nieme były w niektórych epokach używane bardzo powszechnie.

Monety nieme a polska numizmatyka

Na ziemiach polskich używanie monet niemych było w niektórych czadach dość powszechne, szczególnie w epoce rozbicia dzielnicowego. Bito wówczas między innymi denary i brakteaty. Te ostanie są zresztą ciekawym przypadkiem numizmatycznym, ponieważ wykonywano je w nietypowych sposób z mniej cennych kruszców, na przykład miedzi lub brązu. Te dość cienkie blaszki wybijano jednostronnie – awers był więc negatywem rewersu.

Tego typu monety nieme były wykorzystywane z kilku powodów. Między innymi bito je w czasach, gdy królowie i książęta uprawnieni do bicia monet narzekali na deficyt kruszców takich ja srebro. Poza tym monety znajdujące się w obiegu dość często wymieniano z nakazu władcy. W takich warunkach przywiązywano nieco mniej uwagi do jakości monet, dlatego często korzystano właśnie z niemych brakteatów. Była to powszechna praktyka w średniowiecznej Europie.

Nieme monety krzyżackie z XIV wieku

Przykładem monet niemych są także denary krzyżackie pochodzące sprzed 1360 roku. Jedynym niewątpliwym symbolem, jaki odcisnął na nich stempel menniczy jest znajdujący się w centrum krzyż. Oczywiście symbolizował on niesienie chrześcijaństwa na terenie pogańskich Prus. Wiele spośród tych monet znajduje się obecnie w polskich zbiorach jako monety kolekcjonerskie. Co do niektórych trwa jednak spór o ich krzyżacki rodowód, co pokazuje, że mimo wysiłków historyków, tożsamość monet niemych bywa niekiedy okryta tajemnicą.

Historia znaku menniczego

5 listopada 2018. Kategoria: Monety kolekcjonerskie, Numizmatyka. Brak komentarzy.

Znak menniczy to atrybut, który w większości posiadają monety. Sygnuje on złote monety, srebrne monety lub wykonane z innych kruszców, ale raczej nie złote medale i srebrne medale. Każdy doświadczony kolekcjoner z łatwością identyfikuje pokrywające monety kolekcjonerskie i historyczne sygnatury, które zmieniały się na przestrzeni epok w poszczególnych krajach, często odzwierciedlając także przemfiany historyczne. Czym jest znak menniczy? Kiedy rozpoczęła się jego historia? Dla jakiego celu się go wykonuje na wybijanych w poszczególnych mennicach monetach?

Kiedy pojawił się znak menniczy?

Przez większość epoki starożytności, gdy ludzkość korzystała już powszechnie z monet jako środka płatniczego, nie istniały znaki mennicze. Nie dostrzegano takiej potrzeby, zwłaszcza że wartość monet zazwyczaj odzwierciedlała po prostu wartość kruszcu, z którego zostały wykonane. Ponadto monety zawierały wiele napisów i znaków doskonale świadczących o ich pochodzeniu. Wszystko zmieniło się mniej więcej w połowie trzeciego wieku naszej ery, gdy znaki mennicze zaczęły stopniowo pojawiać się na monetach wybijanych w Cesarstwie Rzymskim.

Dobrym przykładem mogą tu być monety Walentyniana II, które powstały mniej więcej sto lat później i zawierały sygnaturę dotyczącą miejsca ich wytworzenia (mennicy), a także potwierdzenie jakości zastosowanego w tym celu kruszcu. Generalnie chodziło o świadectwo autentyczności i wysokiej jakości numizmatu.

Gdzie monety najczęściej posiadają znak menniczy?

Osoby dla których monety kolekcjonerskie są nowością, bo dopiero zaczynają swoją przygodę z numizmatyką, mogą na początku mieć problem ze zidentyfikowaniem, a nawet znalezieniem znaku menniczego. Zwykle jednak możemy go szukać zawsze w tym samym miejscu. Tą przestrzenią zwłaszcza w przypadku monet antycznych jest egzerga, czyli dolna część monety oddzielona od reszty linią zwaną cięciwą lub odcinkiem.

Co zawierają znaki mennicze? Najczęściej chodzi po prostu o sygnaturę danej mennicy, w której powstała moneta. Dawniej pojawiały się również znaki świadczące o jakości wykorzystanego kruszcu. Na znakach menniczych niektórych monet możemy odnaleźć niekiedy dodatkowe informacje, takie jak oznaczenie urzędnika (np. podskarbiego) mistrza zatrudnionego w danej mennicy, jak również należącego do niej konkretnego warsztatu. W zdecydowanej większości przypadków znaki mennicze mają formę liter niosących kontente, czytelne dla odbiorców znaczenie.

Znaki mennicze w Polsce

Polska numizmatyka również zna wiele, zwłaszcza historycznych, znaków menniczych. Przed 1598 rokiem na ziemiach polskich spotykaliśmy znaki mennicze zwierające między innymi herby. Po decyzji sejmu warszawskiego z tego roku, miały prawo figurować tam wyłącznie znaki podskarbich. Poszczególne polskie mennice tworzyły jednoliterowe znaki od pierwszej litery nazwy miasta, na przykład B w przypadku Bydgoszczy lub K w przypadku Krakowa czy też V lub W w Wilnie. Z kolei w zaborze rosyjskim znak ten kilkukrotnie się zmieniał, a przed wojną miał formę zbliżoną do strzały. MW widniejące na współczesnych polskich monetach to znak firmowy Mennicy Warszawskiej (dziś znanej pod nazwą Mennica Polska.

Prezenty, z których ucieszy się każdy fan numizmatyki

5 października 2018. Kategoria: Numizmatyka. Brak komentarzy.

Praktyczne czy sentymentalne prezenty nie tylko można wręczać na specjalne okazje, takie jak urodziny czy imieniny, ale również bez okazji. Miłośnik numizmatyki skupia całą swoją uwagę przede wszystkim na szukaniu wspaniałych okazów monet, dlatego warto sprawić radość ukochanej osobie, wręczając użyteczne i eleganckie akcesoria.

 Ozdobne pudełko na monety

Pudełka kolekcjonerskie stanowią wspaniałą oprawę dla monet, jednocześnie chroniąc zdobyte okazy. Aby utrzymać porządek monety numizmatyczne powinny mieć swoje określone miejsce. W zależności od  preferencji obdarowywanej osoby można wręczyć drewniane z eleganckim połyskiem, wyściełane jedwabiem, z przegródką na certyfikat, z tacką lub akrylowe odporne na zarysowania. Pudełka pomieszczą jedną cenną monetę lub kilka okazów. Dla fanów sportu Skarbnica Narodowa ma w ofercie oficjalne pudełka z Igrzysk Olimpijskich Pjongczang 2018 oraz Rio 2016 z oryginalnym logo na wieczku.

Lupa – niezbędna w pracy numizmatyka

Początkujący, jak i profesjonalny numizmatyk nie może obyć się bez szkła powiększającego. Niektórzy z nas bardzo przywiązują się do akcesoriów numizmatycznych, jednak warto zastąpić wysłużoną lupę nowym okazem, np. z lampą. Może również stanowić prezent dla początkującego kolekcjonera, któremu niezbędny do pracy będzie komplet dodatków. Elegancka lupa pozwoli na podziwianie najdrobniejszych detali monety. Kolekcjonerskie okazy potrzebują funkcjonalnych, ale również pięknych akcesoriów.

Album lub kasetka na monety

Tradycyjni miłośnicy numizmatyki z pewnością docenią elegancki prezent w postaci albumu na monety kolekcjonerskie. Nie tylko idealnie spełni swoją funkcję, zabezpieczając srebrne i złote monety, ale również będzie wspaniale prezentował się na półce. Polska numizmatyka jest szczególną branżą, a kolekcjonerzy często cenią klasyczne i sentymentalne akcesoria.

Reprodukcja obrazu

Fanom numizmatyki, którzy zarazem pasjonują się historią, warto sprawić na prezent reprodukcję obrazu na medalu kolekcjonerskim. Skarbnica Narodowa przygotowała m.in. reprodukcje obrazów Juliusza Kossaka, Wojciecha Kossaka i Franciszka Smuglewicza. Dzieła wielkich malarzy oprócz sentymentalnego wydźwięku, stanowią również element dekoracyjny pracowni numizmatyka.

Wyjątkowy prezent – moneta

Wielką radość kolekcjonerowi sprawią oczywiście złote i srebrne monety czy złote medale. Jednak chcąc wręczyć taki prezent należy dokładnie poznać wymagania bliskiej osoby. Zadanie może nie być proste. Aby prezent był pełnowartościowy i oryginalny, warto wprost zapytać się o preferencje i oczekiwania dotyczące pożądanej monety.

Pomysł na prezent – moneta w wyjątkowym pudełku

4 października 2018. Kategoria: Numizmatyka. Brak komentarzy.

Pomysłów na prezent jest mnóstwo, a mimo to często stajemy przed dużym wyzwaniem, gdy chcemy uszczęśliwić bliską nam osobę. Kolekcjonerzy monet i medali dbają o swoją pasję nabywając coraz to nowe okazy. Jeżeli nie znamy się na numizmatyce, moneta, nawet z polecenia kolekcjonera, może nie być dobrym pomysłem na prezent. Jednak, gdy jubilat lub solenizant jasno wskażą nam wymarzoną monetę, wręczając ja w prezencie warto dodać wyjątkowe, eleganckie pudełko.

Oficjalne pudełko Igrzysk Olimpijskich Pjongczang 2018

Zimowe Igrzyska Olimpijskie Pjongczang trwały od 9 do 25 lutego 2018 roku. Uczestnicy rywalizowali w 15 dyscyplinach sportowych i 102 konkurencjach. Nie zabrakło oczywiście naszych rodaków. Złoty medal dla reprezentacji Polski zdobył skoczek narciarski Kamil Stoch w konkursie na dużej skoczni, a brązowy medal Kamil Stoch, Maciej Kot, Stefan Hula oraz Dawid Kubacki w konkursie drużynowym na dużej skoczni. Mamy się czym pochwalić, dlatego idealnym pomysłem na prezent są akcesoria związane z Igrzyskami w Korei Południowej. Dla numizmatyków wspaniałą pamiątkę będzie stanowiła elegancka szkatułka do przechowywania monet, która upamiętni zwycięstwo naszych rodaków. Monety kolekcjonerskie (złote medale, srebrne i złote monety) wymagają specjalnej oprawy. Mogą być zapakowane w pudełko oficjalnie zaakceptowane przez Komitet Olimpijski. Na jego wieczku znajduje się oficjalne logo Igrzysk wraz z oryginalnym certyfikatem.

Monety w pięknej oprawie – komu sprawią radość?

Polska numizmatyka i związana z nią pasja do kolekcjonowania rzadkich okazów jest rozwijana zarówno przez wytrawnych kolekcjonerów, jak i młodych hobbystów z kolejnego pokolenia. Warto podtrzymywać tę pasję, motywować i inspirować początkujących, jak i profesjonalnych numizmatyków ofiarowując wszelkiego rodzaju akcesoria. Srebrne monety numizmatyczne muszą być odpowiednio przechowywane. Eleganckie pudełko z oficjalnym logo Igrzysk Olimpijskich będzie wspaniałą niespodzianką dla miłośnika zarówno numizmatyki, jak i sportu.  Pierwsza moneta wraz ze szkatułką do przechowywania sprawi również radość osobie, która dopiero zainteresowała się numizmatyką. Taki okaz może zaszczepić pasję i zmotywować do dalszego kolekcjonowania.

Na jaką okazje podarować monetę w eleganckim pudełku?

Złote czy srebrne monety będą wspaniałą niespodzianką na niemal wszystkie okazje, takie jak urodziny, imieniny czy Święta. Na pewno pięknym gestem jest podarowanie kolekcjonerowi monety w pudełku na rocznicę ślubu, jako wyraz miłośni i poszanowanie zainteresowań, nawet jeżeli skrada dużo czasu. Należy jednak pamiętać o wyjątkowości tej pasji. W tej branży niestety łatwo trafić na falsyfikat, dlatego chcąc sprawić prezent warto zapytać wprost jubilata czy solenizanta o pożądaną monetę. Warto żeby kolekcjoner wskazał konkretną aukcję czy licytacje, na których można zakupić oryginalny okaz. Równie dobrym pomysłem jest sprawienie radości bliskiej osobie bez żadnej okazji. Może to być nawet drobiazg w postaci sentymentalnego pudełka.