Stop metalu a trwałość numizmatu – przewodnik po kruszcach
11 stycznia 2019. Kategoria: Monety kolekcjonerskie, Numizmatyka. Brak komentarzy.
Do produkcji numizmatów używa się metali lub stopów. Najbardziej wartościowe są wybijane w złocie lub srebrze. Kiedy są wolne od domieszek, wówczas numizmat wybity jest w czystym kruszcu. Materiał, z którego wykonany jest numizmat świadczy o wartości, ale także wpływa na trwałość monet lub medali. Jeśli to tylko możliwe, każdy kolekcjoner powinien zdobyć dokładne informacje o kruszcu, z jakiego wykonano monety kolekcjonerskie z jego zbioru.
W przeszłości metalami menniczymi, z których bito monety i medale były: złoto, srebro, brąz lub miedź. Stop danego metalu ma wpływ na wiele czynników dotyczących numizmatów, jednym z najważniejszych jest trwałość. Wiedza dotycząca kruszcu i jego wytrzymałość potrzebna jest każdemu kolekcjonerowi do wyceny, ale także do wyboru optymalnego sposobu przechowywania.
Złoto
Jeśli chodzi o złote monety, to z niemal idealnie czystego bite są monety, oznaczone jako próba 999/1000. Oznacza ona że moneta zawiera 99,9% złota. Najlepszym przykładem jest kanadyjska moneta bulionowa z liściem klonowym. Polska numizmatyka też może pochwalić się takim okazem i jest nim moneta bulionowa z orłem bielikiem. Niestety złote medale oraz monety charakteryzują się miękkością, co wpływa na ich wytrzymałość i odporność. Z tego też powodu kiedyś stosowano podwójny system bijąc monety okolicznościowe w czystym złocie, a do obiegu codziennego w jego gorszej wersji. Co ciekawe, w Wielkiej Brytanii złoto mieszano z miedzią, dzięki czemu uzyskiwano monety o czerwonawym połysku. Niekiedy do łączenia ze złotem używa się srebra – wtedy uzyskuje się jasnożółty odcień złota.
Srebro
Srebrne monety wykonane z czystego kruszcu maja podobny problem – są zbyt miękkie. Nie przeszkodziło to jednak bić ogromnych ilości monet z tego kruszcu w Ameryce Łacińskiej. W Wielkiej Brytanii do bicia pensów łączono srebro z miedzią, a następnie w ramach oszczędności powstawały srebrne medale i monety o próbie 750, a później także 500 i 333. Jednak najniższej jakości srebro używano do produkcji bilonu w Holandii, gdzie zawierał on 25% tego kruszcu i aż 75% miedzi. –
Nordic Gold
Stop o znacznie lepszej trwałości i kolorze ciemnego złota to tzw. Nordyckie Złoto (nordic gold). Wbrew pozorom w składzie nie zawiera złota. Składa się natomiast w 89% z miedzi, po 5% z cynku i aluminium i 1% cyny. Nordic Gold ma mniejszą gęstość od prawdziwego złota, dzięki czemu łatwo można je rozróżnić. Monety z tego stopu powinno przechowywać się w kapslach, aby nie traciły blasku i nie pokryły się patyną. Wykonane z nordyckiego złota numizmaty są tanie, co pozwala na kolekcjonowanie ich pasjonatom o różnym zasobie portfela.
Inne stopy
Inne stopy, o których warto wspomnieć i które zna numizmatyka, to m. in. miedzionikiel, będący mieszanką miedzi i niklu. W Polsce do bicia monet obiegowych o najniższych nominałach (1, 2 oraz 5 groszy) używano mosiądzu (połączenia miedzi, cynku i odrobiną manganu), a w ostatnim czasie, od 2017 roku, stali pokrytej mosiądzem. 10, 20, 50-groszówki oraz monety o nominale 1 złoty wykonane są z miedzioniklu Monety dwu- i pięciozłotowe mają rdzeń wykonany z miedzioniklu, a pierścień – z brązalu. Wszystkie wspomniane stopy charakteryzują się wysoką trwałością, co pozwala z powodzeniem stosować je do produkcji monet obiegowych, będących w stałych, długoletnim użytkowaniu.